Schuur of tuinkast?

De schuur

Er betaan natuurlijk uitzonderingen maar veruit de meeste schuren die ik ken, functioneren niet erg. Meestal is het enige dat binnen handbereik staat, de fiets die er als laatste in is gezet. Als je haast hebt en iets in de schuur wilt opbergen, dan is de verleiding groot om dat iets met een boogje over de fietsen heen te werpen. Opruimen komt later wel. Als je kijkt naar het volume dat een schuurtje in de tuin inneemt, dan zie je meestal dat daarvan zo'n 15% tot hooguit 20% werkelijk door spullen wordt gevuld. De rest is overdekte lucht.

In een ideale wereld zou je in een schuur een aantal fietsen willen kunnen stallen, je zou er ongebruikt tuinmeubilair willen opbergen, tuinkussens, misschien nog wat spullen die ooit een andere bestemming krijgen, de kampeeruitrusting, gereedschappen, aangebroken potten verf, afval dat nog naar de gemeentewerf moet worden gebracht en je zou willen dat de schuur als overdekte werk- of knutselruimte kan fungeren. En gek genoeg lukt het maar niet om al die functies met elkaar te verenigen in een schuurtje van een paar vierkante meter. Laten we eens goed kijken naar de verschillende functies.

Eerst maar de fietsenstalling, want uiteindelijk is dat de reden waarom het bouwbesluit voorschrijft dat elk nieuwbouwhuis in Nederland van een schuurtje moet worden voorzien. De Nederlander bezit gemiddeld 1,3 fiets per persoon, zuigelingen en hoogbejaarden meegerekend. Veel mensen bezitten meerdere fietsen voor verschillende toepassingen. En die diverse fietsen vragen eigenlijk ook uiteenlopende typen stallingen. Een dure, lichtgewicht racefiets wordt meestal maar af en toe gebruikt. Zo'n fiets kan prima aan een muur of aan het plafond hangen maar je wilt hem wel achter slot en grendel hebben staan. Een fiets voor dagelijks gebruik moet vooral gemakkelijk toegankelijk zijn. Heb je een huishouden met meer dan twee fietsen die heel regelmatig gebruikt worden, dan is een schuur als stallingsruimte meestal heel ongeschikt. Voor dagelijks gebruik heb je meer aan een stallingsruimte waarin elke fiets afzonderlijk toegankelijk is, liefst wel overkapt maar bijvoorbeeld met een of twee open zijden. Als de zuidwest- tot noordwestkant van de stalling met een wandje dicht is, dan kunnen een of meer van de andere zijden gerust open zijn zonder dat het inregent. Als je onder zo'n overkapping een paar beugels ("nietjes") plaatst, dan vallen de fietsen niet om en ontstaat er vanzelf voldoende ruimte om te kunnen manoeuvreren.

Gebruik je een schuur niet als stalling voor de dagelijkse fietsen maar als berging voor spullen, dan heb je stellingkasten nodig om de ruimte in de hoogte optimaal te benutten. Je hebt dan langs de wanden hoge kasten nodig met de juiste plankafstand om alle spullen kwijt te kunnen en om die kasten met spullen te kunnen bereiken moet je dan een gangpad vrijhouden over de gehele lengte van de schuur. Maar dan merk je dat de gemiddelde schuur ook als berging eigenlijk ongeschikt is. Ten eerste vergt het veel discipline om zo'n gangpad vrij te houden; ten tweede zie je dat het eigenlijk zonde is van de ruimte in de tuin om er een overdekte loopruimte op na te houden. Het voor de hand liggende alternatief zijn tuinkasten, waarover straks meer.

Maar eerst de schuur als werk- of knutselruimte. Als je van doe-het-zelven houdt, dan is het heel prettig om een schuur te hebben als ruimte waar je alle gereedschappen bij de hand hebt en waar je gerust stof en geluid kunt produceren. Je hebt dan wel een schuurtje nodig dat voldoende groot is, over elektriciteit, ventilatie en liefst een raam beschikt en dat niet volgebouwd staat met fietsen, maaimachines, tuinmeubilair, enzovoort.

Tuinkasten

Tuinkasten kun je (laten) maken in allerlei soorten en maten. Toen ik zo'n twintig jaar geleden voor het eerst tuinkasten toepaste in tuinen, was je nog geheel aangewezen op zelfbouw. Tegenwoordig zijn er leveranciers die kant-en-klare oplossingen bieden, prefab, als bouwpakket of afgewerkt op locatie geplaatst, met standaard afmetingen of op maat gemaakt. Maar alle waar naar zijn geld. De goedkope uitvoeringen die je bij de bouwmarkten vindt, zijn vaak gammel en scheef en de standaardmaten zijn vaak onhandig. Maatwerk is natuurlijk duurder maar je bent dan wel veel vrijer in de stijl van de bouwseltjes en in de indeling ervan.

Ook al lijkt het misschien op kapitaalvernietiging om een schuurtje af te breken, soms ben je beter af met tuinkasten dan met een schuur. Allereerst heb je bij tuinkasten natuurlijk niet dat enorme volume aan overdekte loopruimte. Je zou wellicht denken dat je in een schuurtje meer spullen kwijt kunt dan in tuinkasten maar in de praktijk blijkt het tegenovergestelde waar. Door het verwijderen van een klein schuurtje win je vaak visueel enorm aan ruimte. En met een rijtje tuinkasten kun je gemakkelijk een lelijke schutting op een donkere plek aan het oog onttrekken.

De indeling van de kasten kun je geheel afstemmen op het gebruik. Heb je een ouderwetse grasmaaimachine en een aantal gereedschappen met een lange stok, dan is een kleine kast zonder planken (als een gangkast of meterkast zonder meter) heel handig. Daarnaast kun je bijvoorbeeld een kast met dubbele openslaande deuren hebben (of met schuifdeuren tussen rails) waarin je op de grond een of twee fietsen kwijt kunt, met daarboven enkele planken voor de lichtere spullen. Achter openslaande deuren kun je eventueel een klein buitenkeukentje hebben en je kunt ook een kast helemaal open houden, d.w.z. de deur geheel achterwege laten, om zo een ruimte voor de opslag van brandhout te creëren.

Maak zo'n tuinkast niet dieper dan een meter, liever nog minder diep. Dan zijn ook bovenin de planken nog bereikbaar. Zou je de de kasten toch dieper maken dan wordt het veel moeilijker om bij je spullen te komen en dan ben je eigenlijk opnieuw een schuurtje met loze overdekte ruimte aan het maken. De constructie van het dak van zo'n kast kan op vele manieren maar houd rekening met de afvoer van hemelwater. En zoals met elk bouwsel, let op of er vergunningen nodig zijn - vaak is dat geen enkel probleem - en zorg dat je de verhouding met de buren goed houdt.

Tot slot nog een overweging over tuinmeubilair. Er zijn heel veel (al dan niet opklapbare) tuinstoelen en enorme loungebanken met gigantische tuinkussens in de handel. Sommige daarvan zien er misschien aantrekkelijk uit in de showroom maar in de praktijk worden die kussens heel snel klam en vies, zeker wanneer je ze in een vochtige schuur (of tuinkast) bewaart. Als je kiest voor tuinmeubilair dat zomer en winter buiten kan staan, zonder enorme kussens, dan heb je ook op een mooie voorjaars- najaars of winterdag een plek om te zitten, zonder gezeul met spullen en dan heb je ook dat probleem met de opslag niet. Bovendien kun je de indeling van de tuin veel luchtiger en flexibeler houden als je kiest voor lichtere, praktischere tuinmeubels.